به گزارش مجله سینمایی مشرق به نقل از بانی فیلم، تاریخچه ساخت فیلم هایی با موضوع ریاست جمهوری و انتخابات، به بعد از دوم
خرداد 1376 برمی گردد که جو سینمای ایران به مسائل اجتماعی سیاسی گرایش
پیدا كرد. البته نباید این نكته را از نظر دور داشت كه در زمینه طنز سیاسی
بعد از دوم خرداد سال 76 مطبوعات پیشگام بودهاند. طنز سیاسی ژورنالیستی
بعد از سال 76 توسعه یافت و این مسئله در كاریكاتورها و كارتونهای
مطبوعاتی نیز رخ داد. با «مومیایی سه» شاهد تأثیر متأخر طنز سیاسی بر سینما
هستیم. «نان و عشق و موتور هزار» با پرداختن دقیقتر به این مسئله و
آمیختن آن با مسائل اجتماعی نام خود را در مسیر سینمای كمدی ایران ثبت كرد.
نكته جالب در مورد این فیلم و «مومیایی سه» این است كه پیشگامی مطبوعات در
توسعه طنز سیاسی دارای سایهای گسترده بر شوخیهای كلامی فیلم است. كافی
است به نقش روزنامهها در نكات خندهآور فیلم دقت كنید و با این دقت
دریابید كه این مسائل تا چه اندازه شبیه به ادای دین به مرجعی بالاتر از
سینما یعنی مطبوعات است. در فیلم «نان و عشق و موتور هزار» كه طنز سیاسی
ابعادی گستردهتر یافته به مرجعی بالاتر از سینما یعنی مقام ریاست جمهوری
ادای دین میشود!! این فیلم با اینكه سعی دارد هجویهای صرفاً اجتماعی
باشد، با واسطه یكسری ویژگیها و همچنین شرایط و زمان اكران آن، شوخیهای
سیاسی نسبت به سایر ابعاد فیلم برجستهتر است. نشریات آن زمان در خصوص نقد
این فیلم چنین تیتری را برگزیدند: ادای دین به رییس جمهور
نان و عشق و موتور هزار (1380)
نان و عشق و موتور هزار به کارگردانی «ابوالحسن داودی» و نویسندگی «پیمان
قاسم خانی و ابوالحسن داودی» در سال 1381 به نمایش درآمد و به فروش بالایی
دست یافت. در این فیلم يارولي عموي باران كه تنها نگهدارنده وي و قيم او
نيز بشمار مي آيد، پس از تعلل باران در مورد ازدواج، او را موظف به تصميم
گيري و انتخاب همسر در مدتي معين مي كند. باران كه در مدت تعيين شده موفق
به انتخاب همسر نشده است مورد توجه و علاقه برزو جوان تعميركار قرار مي
گيرد. يارولي از علاقه برزو نسبت به باران مطلع مي شود و با به راه انداختن
تعميرگاهي كوچك در قسمتي از خانه وي را به ازدواج با باران ترغيب مي كند.
از سوي ديگر آريو شمس با فريب دادن باران و وعده خروج از كشور نظر باران را
نسبت به خود جلب كرده و تصميم به ازدواج با او مي گيرد. باران توسط دو تن
از مشتريان برزو بنام هاي داريوش و ارشك پي به فريبكاري آريو برده و
سرانجام با برزو ازدواج مي كند.
در انتهای فیلم خودروی رییس جمهور جلوی قهرمان فیلم توقف می کند. ابوالحسن
داوودي براي این فيلم دو مدل پايان در نظر گرفت تا اگر دفتر رياست جمهوري
وقت نسبت به فيلم عكس العمل نشان دادند او بتواند يك پايان منطقي خوب در
نظر بگيرد.
آقاي رئيس جمهور( 1379)
بر خلاف دو فیلم «مومیایی3» و «نان و عشق و موتور هزار» که فضای طنز را
برای ساخت فیلمهای خود برگزیدند، «ابوالقاسم طالبی»در همان سال ها فیلم
«آقای رییس جمهور» را با رویکرد سیاسی اجتماعی می سازد. مصطفي رياحي رزمنده
سالهاي جنگ و روزنامه نگار به دور از مصلحت گرايي ، به خاطر توطئه اي مالي
به زندان مي افتد و نشريه اش تعطيل مي شود. اما با الطاف ظاهري شخصيتي
متنفذ از زندان بيرون مي آيد و چون طرز فكر و مقالاتش مورد قبول هيچ يك از
جناح هاي سياسي نيست با دعوت همان شخصيت متنفذ سردبيري روزنامه تازه تأسيسي
را به عهده مي گيرد كه مدير مسئول و صاحب امتيازش همان شخص متنفذ است.
فعاليت در آن روزنامه، مصطفي را گام به گام از ارزش هاي گذشته و اهداف انقلابي خود و نيز همسرش كه همچنان بر آن ارزشهاي انقلابي پا مي فشارد، دور مي كند، تا اينكه برخورد با دوستان جانبازش او را به خود مي آورد و هنگامي كه صاحب امتياز روزنامه خود را نامزد رياست جمهوري اعلام مي كند مصطفي در آخرين سرمقاله ماهيت ضد ارزشي او را برملا مي سازد. اين عمل انقلابي موجبات قتل او را فراهم مي آورد. اگرچه در آخرين لحظات دوستانش به ياري اش مي شتابند اما ابتدا همسرش در انفجار اتومبيل و سپس خودش توسط چند گلوله به قتل مي رسد. در پايان اين گونه وانمود مي شود كه مصطفي و همسرش توسط جناح هاي سياسي مخالف آن شخصيت متنفذ به قتل رسيده اند. مرتضي شايسته تهیه کننده فیلم بود و یوسف مرادیان، اردلان شجاع کاوه، محمدرضا داودنژاد، حسن جوهرچی، شهاب عسگری و حامد کلاهداری در آن به ایفای نقش می پرداختند. این فیلم چند روز بیشتر بر پرده سینماها نماند و گیشه مناسبی را به دست نیاورد.
فعاليت در آن روزنامه، مصطفي را گام به گام از ارزش هاي گذشته و اهداف انقلابي خود و نيز همسرش كه همچنان بر آن ارزشهاي انقلابي پا مي فشارد، دور مي كند، تا اينكه برخورد با دوستان جانبازش او را به خود مي آورد و هنگامي كه صاحب امتياز روزنامه خود را نامزد رياست جمهوري اعلام مي كند مصطفي در آخرين سرمقاله ماهيت ضد ارزشي او را برملا مي سازد. اين عمل انقلابي موجبات قتل او را فراهم مي آورد. اگرچه در آخرين لحظات دوستانش به ياري اش مي شتابند اما ابتدا همسرش در انفجار اتومبيل و سپس خودش توسط چند گلوله به قتل مي رسد. در پايان اين گونه وانمود مي شود كه مصطفي و همسرش توسط جناح هاي سياسي مخالف آن شخصيت متنفذ به قتل رسيده اند. مرتضي شايسته تهیه کننده فیلم بود و یوسف مرادیان، اردلان شجاع کاوه، محمدرضا داودنژاد، حسن جوهرچی، شهاب عسگری و حامد کلاهداری در آن به ایفای نقش می پرداختند. این فیلم چند روز بیشتر بر پرده سینماها نماند و گیشه مناسبی را به دست نیاورد.
پایان نامه(1389)
پس از انتخابات سال 88 دوباره فضای سینمای ایران به سمت مسائل اجتماعی
سیاسی گرایش پیدا كرد. فیلمهای «پایان نامه»، «اخراجی های3»، «قلاده های
طلا»، «تلفن همراه رییس جمهور» و «گیرنده» در فاصله این سال ها ساخته
گردید.
فیلم «پایان نامه» به کارگردانی «حامد کلاهداری» و تهیه کنندگی «روح الله
شمقدری» با بازی حامد کمیلی، بهاره افشاری، داریوش ارجمند، محمدرضا
شریفینیا، احمد نجفی، جمشید هاشمپور، کامران تفتی، محمد صادقی، چکامه
چمنماه، هادی دیباجی و نیما شاهرخشاهی در سال 1389 با موضوعیت حوادث
بحثبرانگیز بعد از انتخابات 88 ساخته شد . پایاننامه برای اولین بار در
بیست و نهمین جشنواره فیلم فجر نمایش داده شد و سپس از خرداد 1390 در
سینماها به نمایش عمومی درآمد. فیلم در بارهی زمانی حدود 12 ساعته، از عصر
تا نیمه شب، داستان چهار جوان دانشجو را به تصویر میکشد که با قصد ارائه
پایان نامه یکی از آنها به استادش، وارد تشکیلات دشمنان نظام میشوند.
مافیایی که قصد بهرهمندی از آشوبهای خیابانی را دارد و با شبکههای غربی
نیز در ارتباط است.
اخراجی ها 3(1389)
بعد از رکورد فروش اخراجی های 1 و 2 «مسعود ده نمکی» با ساخت «اخراجی ها3»
در سال 1389 دوباره شانس خود را در فروش گیشه امتحان کرد. او در این فیلم
یک نگاه منتقدانه به مناسبات سیاسی و اجتماعی بعد از جنگ و انتخابات سال
88 دارد که با زبان طنز بیان میشود. در این فیلم جنگ تمام شده، اخراجي ها و
ديگر همرزمانش به شهر برگشتند و هر كس در پي كسب و كاري است، يك برنامه
زنده تلويزيوني در تلاش است تا تعدادي از رزمندگان را براي حضور در يك
برنامه دعوت كند، شرايط نامساعد حال يكي از همرزمان او را راهي بيمارستان
مي كند، اما بر اثر حوادثي در سطح شهر دير به بيمارستان مي رسد و تا پاي
شهادت پيش مي رود و اين بهانه اي براي حضور همرزمان سابق در بيمارستان مي
شود كه حالا هر يكشان و شخصيتي جديد دارند و... اخراجیها3 در کنار فیلم
«ورود آقایان ممنوع» و «جدایی نادر از سیمین» پرفروش ترین های سال 1390 می
شوند.
بازیگران این فیلم محمدرضا شریفینیا، امین حیایی، اکبرعبدی، حسام نواب
صفوی، رضا رویگری، سیدجواد هاشمی، فخرالدین صدیق شریف، نیما شاهرخ شاهی،
بهنوش بختیاری، رز رضوی، مریم کاویانی، لیلا اوتادی، نگار فروزنده، علی
دهکردی و ... هستند.
قلاده های طلا(1390)
«ابوالقاسم طالبی» بار دیگر یک فیلم سیاسی می سازد؛ این بار فیلمی درباره ی
درگیری های بعد از انتخابات ریاست جمهوری 22 خرداد 1388 که عنوان سیاسی
ترین فیلم تاریخ سینمای ایران را یدک کشید. فیلمی به تهیه کنندگی«محمد
خزاعی» و بازی امین حیایی، محمدرضا شریفینیا، حمیدرضا پگاه، علیرام
نورایی، نیلوفر خوشخلق، محمود عزیزی و داریوش اسدزاده. فیلم قلاده های طلا
ساخته ی ابوالقاسم طالبی به نقش عوامل خارجی مانند «سی.آی.ا»، «موساد»، و
سازمان مجاهدین خلق در این درگیری ها می پردازد و درگیری های مأمورین وزارت
اطلاعات با این گروه ها را به تصویر می کشد.
در فیلم قلاده های طلا یک گروه خارجی می خواهند با انفجار هواپیمای رییس
جمهور سابق جمهوری اسلامی، یک انقلاب مخملی را در ایران راه بیاندازند. اما
با عدم موفقیت در این کار، راه دیگری را برقراری آشوب در ایران و براندازی
نظام انتخاب می کنند. آنها با وارد کردن یک جاسوس به ایران برای هماهنگ
کردن جمعیت های خیابانی و یک گروه منافق در یک خانه ی تیمی سعی در اغتشاش
در داخل کشور دارند. ابوالقاسم طالبی تصمیم داشته در ابتدا نام فیلم «ترور
رئیسجمهور» گذارده شود که به موجب نامهای که از دفتر آیت الله هاشمی
رفسنجانی به دست وی میرسد، از این کار نهی میشود و نام فیلم به قلادههای
طلا تغییر پیدا میکند. این فیلم توانست در اکران سال 1391 از فروش
میلیاردی برخوردار شود.
تلفن همراه رییس جمهور(1390)
«تلفن همراه رئیسجمهور» فیلمی به کارگردانی «علی عطشانی»، نویسندگی جابر
قاسمعلی و تهیهکنندگی محسن آقاعلی اکبری ساخته سال ۱۳۹۰ است و بازیگرانی
مانند مهدی هاشمی، بهناز جعفری، نیکی کریمی، اکبر عبدی و... در آن بازی
کرده اند. داستان فیلم درباره ی پیرمردی است که شغلش باربری بوده و قصد
خرید سیمکارت و تلفن همراه را دارد که دست بر قضا سیم کارت خاموش سالیان
گذشته رئیس جمهور مورد معامله قرار گرفته و دست او می افتد.این فیلم در سی
امین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و دیپلم افتخار بهترین بازیگر زن
(بهناز جعفری) را دریافت کرد.
پس از آن قرار بود در اردیبهشت ماه 91 اکران شود و با وجود اینکه تبلیغات
محیطی و نصب بیلبوردها نیز آغاز شده بود اما از اکران آن جلوگیری شد. عوامل
فیلم سعی دارند تا با تغییرات به وجود آمده در فیلم بتوانند تا قبل از
انتخابات فیلم را به نمایش عمومی درآورند.
گیرنده(1390)
«گیرنده» فیلمی به کارگردانی «مهرداد غفارزاده» و تهیهکنندگی مرکز گسترش
سینمای مستند و تجربی ساخته سال ۱۳۹۰ است و سعید راد، محمدرضا شریفینیا،
پردیس افکاری، نیما شاهرخشاهی، سیامک اطلسی، چکامه چمنماه، محمدرضا
غفاری، رضا احادی، افسانه ناصری، باقر صحرا رودی و میرطاهر مظلومی در این
فیلم بازی میکنند.
قرار است رئیس جمهور از شهری کوچک (جاروف) که مشخص نیست در کجای ایران
قرار دارد، بازدید کند. به این علت اکثر مردم شهر شروع به نوشتن نامه برای
رئیس جمهور میکنند و مشکلات خود را در نامه توضیح میدهند. داستان از جایی
شروع میشود که هیئت دولت و مقامات پس از بازدید از شهر می روند و یک محموله
نامه پس از رفتن رئیس جمهور و همراهانش به فرمانداری می رسد و چون قرار
است رئیس جمهور در همان روز از طریق فرودگاه به تهران باز گردد نامه ها
باید هر چه سریعتر به دست رئیس جمهور برسد. حاج صمد(سعید راد) راننده محلی،
طی اتفاقی مأمور انجام این کار میشود. در این بین شخص با نفوذی بعلت
اینکه منافع شخصی اش با رسیدن نامه ها به دست رئیس جمهور در معرض خطر قرار
می گیرد برای رسیدن نامه ها مانع تراشی می کند .....این فیلم از سی امین
جشنواره فیلم فجر توانست جوایز
سیمرغ بلورین بهترین فیلم بخش نگاه نو (مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی) ،
دیپلم افتخار بهترین بازیگر مرد بخش نگاه نو (سعید راد) و دیپلم افتخار
بهترین فیلمنامه بخش نگاه نو برای گروه فیلمنامهنویسان را کسب کند. این
فیلم زمستان 1391 در سینماها به نمایش عمومی درآمد.
جدای از فیلم های بلند سینمایی، فیلم مستند «رییس جمهور میرقنبر» ساخته
«محمد شیروانی» را هم به لیست اینگونه فیلم ها اضافه کنیم که در سال 1384
ساخته شد. فیلمی در خصوص فعالیتهای تبلیغاتی و زندگی یک پیرمرد به نام
میرقنبر ساکن یکی از روستاهای عجب شیر که کاندیدای ریاست جمهوری شد. این
فیلم توانست جایزه عالی جشنواره یاماگاتا 2005 را کسب کند.